تشویش

پاسخ:
دهقانی:

واقعیت این است که علوم انسانی- در معنای اعم آن و نه فقط علوم انسانی مصطلح-  را نمی‌توان در سیر خاص و منظمی آموخت و یا تعلیم کرد

چون فهم انسان از عالم و متون، فهمی شبکه ای و هرمنوتیکی است

به این معنا که یک مطلب ر ا در ارتباط با سایر مطالب فهم و درک می‌کند

به همین دلیل فی المثل معلوم نیست کسی که خوانش فلسفه را از آغاز راه آن یعنی یونان، آغاز کند، لزوماً به فهم بهتری نسبت به کسی که   ابتدا آثار نیچه و هیدگر را خوانده و سپس افلاطون را بخواند

به همین دلیل تدوین یک سیر منقح و به شکل ریاضی وار نه ممکن است و نه مطلوب

در مورد شاخه های علوم انسانی بمعنی الاخص، مانند جامعه شناسی، روانشناسی و گرایش‌های مختلط ناشی از آنها، اگرچه خود مطالعه‌ای نداشته‌ام، اما تصور می‌کنم که این قاعده در آن جا نیز تا حد زیادی صدق کند

البته توجه داریم که فلسفه،‌ نسبت به علوم انسانی به معنی الاخص، از کلیت و بساطت بیشتری برخوردار است

به همین دلیل بی اعتنایی و یا کم اعتنایی به فلسفه- لااقل فلسفه غرب- در حکم نادیده گرفتن هسته و جوهره اندیشه مدرن است

البته ممکن است در سیر مطالعه، کسی خوانش آن را به تأخیر بیاندازد

و این مطلب، چندان مضر نیست

چرا که نقطه عزیمت افراد با یکدیگر متفاوت است

پاسخ:
دهقانی:

سلام برادر

مطلب همین است که شما بدان اشاره کردید

ما در یک انحطاط تاریخی و یک جهل مرکب بزرگ قرار گرفته ایم

اما تمام مطلب در این فقره خلاصه نمی‌شود

اساساً بشر موجودی است که همواره در جهل بوده و هست

چرا که بشر، محدود است و متناهی

و موجودی که تماماً علم است، دیگر بشر نیست

پس همواره نحوه‌ای از جهل، در وجود تمامی انسان‌ها وجود دارد

این جهل برای انبیاء، جهل نسبت به تفصیل بیشتر در درک تجلیات اسماء الهی است

و برای انسان‌های عادی، جهل نسبت به مسائل بسیار ساده و زمینی

اما مسأله این است که جهل خود بر دو قسم است

جهل بسیط و جهل مرکب

یعنی بشر گاهی ملتفت و متذکر به این معنا هست که برخی چیزها را نمی داند

چنان که انبیاء در درگاه ربوبی معترف به این معنا بودند که ما عرفناک حق معرفتک

اما گاهی اوقات که بر بشر عجب و خودبنیادی و خودپسندی بر بشر غلبه می‌کند، آدمی و فرد و جامعه و حتی یک تاریخ به این توهم مبتلا می‌شود که همه چیز را می‌داند

و ادعای خدایی و انا ربکم الاعلی سر می‌دهد

از سوی دیگر باید توجه داشت که هنگامی که ادعا می‌شود که ما اکنون نسبت به برخی حقایق در جهل مرکب هستیم، بدان معنا نیست که جهل به شکل تام و تمام محقق شده و یا می‌شود

اساساً جهل محض امکان وقوع ندارد

اما امکان غلبه دارد

و اکنون جهل مرکب بر جهل بسیط غلبه یافته

اما حتی در زمانه غلبه جهل مرکب، هنوز درکی مبهم از مفاهیم برای بشر وجود دارد

این درک مبهم اگر نقطه عزیمت یک حرکت فکری قرار بگیرد، می‌تواند به تفصیل بعد از اجمال و روشنی بعد از ابهام منجر شود